برای برنامه ریزی جهت درمان ایمپلنت دندان باید به وضعیت سلامت عمومی بیمار، وضعیت سلامت دهان و غشاهای مخاطی و فک و شکل، اندازه و موقعیت استخوانهای فک، دندانهای مجاور و مقابل توجه داشت. برخی از مشکلات پزشکی مطلقا اجازه کاشت ایمپلنت نمیدهند و برخی وضعیتها نیز خطر شکست درمان را افزایش میدهند.
افرادی که بهداشت دهانشان ضعیف است، سیگار میکشند و یا دیابت دارند در خطر بیماری لثه قرار دارند که بر ایمپلنت تاثیر میگذارد و وضعیتی به نام پری ایمپلنتیت ایجاد میکند که احتمال شکست درمان در بلند مدت را افزایش میدهد. مصرف استروئیدها در بلند مدت، پوکی استخوان و بیماریهای دیگری که بر استخوانها تاثیر میگذارند خطر شکست زود هنگام ایمپلنت را افزایش میدهند.
داروهای بیس فسفنات
مصرف داروهای استخوان ساز مانند داروهای آنتی رانکل و بیس فسفونات، نیازمند ملاحظات ویژه ای برای درمان ایمپلنت است چون این داروها با اختلالی به نام استئو نکروز فک مرتبط با بیس فسفونات (BRONJ) همراه هستند.
این داروها فرایند تبدیل به استخوان را تغییر میدهد و تصور میشود بیمار را در هنگام جراحی جزئی دهان در خطر مرگ استخوان قرار میدهند. تاثیر مصرف این داروها در دوز معمول (برای مثال دوزی که برای درمان پوکی استخوان معمولی استفاده میشود) چند ماه تا چند سال باقی می ماند اما خطر آن بسیار کم می باشد. به علت این دوگانگی، در جامعه دندانپزشکی درباره مدیریت استئو نکروز فک مرتبط با بیس فسفونات در هنگام کار گذاشتن ایمپلنت تردیدهایی وجود دارد.
مقاله انجمن جراحان فک و صورت امریکا در سال ۲۰۰۹ گزارش کرده بود که خطر وضعیت BRONJ در دوز کم درمان دهان (یا تزریق آهسته رهش) بین ۰.۰۱ و ۰.۰۶ درصد در هر عمل انجام شده بر روی فک (ایمپلنت، کشیدن دندان و غیره) می باشد. این درصد خطر در این موارد بالاتر است: درمان درون رگی، عملهای فک پایینی، افرادی که مشکلات پزشکی دیگری دارند، افرادی که استروئید مصرف میکنند، افرادی که بیس فسفونات قوی تر مصرف میکنند و افرادی که این دارو را بیش از سه سال است که مصرف میکنند. این مقاله توصیه میکند جایگذاری ایمپلنت در افرادی که مصرف دوز بالا و یا درمان درون رگی مکرر و زیاد برای درمان سرطان داشته اند انجام نشود. در غیر این صورت ایمپلنت را میتوان استفاده کرد و مصرف بیس فسفونات به نظر نمیرسد که تاثیری بر موفقیت ایمپلنت داشته باشد.
ملاحظات بیومکانیکی ایمپلنت
موفقیت بلند مدت ایمپلنت تا حدی توسط نیروهایی که وارد میشوند، تعیین میگردد. از آنجایی که ایمپلنت رباط پریودنتال ندارد در هنگام وارد آمدن نیروی بایت (جویدن یا گاز گرفتن) هیچ حس فشاری احساس نمیشود در حالی که ممکن است نیروی وارد شده زیاد باشد. برای جبران این ویژگی، موقعیت ایمپلنت باید به شکلی باشد که نیروها را به صورت یکنواخت در تمام سطح پروتزی که نگه داشته است، توزیع کند. نیروهای متمرکز (توزیع نشده) میتوانند باعث شکستگی بریج، اجزاء ایمپلنت یا کاهش استخوان مجاور ایمپلنت شوند.
موقعیت نهایی ایمپلنت بر اساس فاکتورهای بیولوژیکی (نوع استخوان، ساختارهای حیاتی و سلامتی) و نیز مکانیکی تعیین میشود. میزان شکست درمان ایمپلنتهایی که در استخوان محکمتر و ضخیمتر کار گذاشته میشود مانند استخوان بخش جلویی فک پایینی کمتر از ایمپلنتهایی است که در استخوان کم تراکم مانند بخش عقبی فک بالا جایگذاری میشود. افرادی که دندان قروچه دارند نیروی بیشتری بر ایمپلنتشان وارد میشود و احتمال عدم موفقیت درمان در آنها افزایش می یابد.
در طراحی ایمپلنت باید طول عمر ایمپلنت در دنیای واقعی و در دهان بیمار در نظر گرفته شود. صنعت ایمپلنت دندان مجموعه آزمایشهایی طراحی کرده است که دوام مکانیکی ایمپلنت در بلند مدت در دهان بیمار را که مرتبا تحت نیروی بایت قرار میگیرد، تعیین میکند و نیرویی مشابه نیروی بایت دائما به آن وارد میشود تا جایی که ایمپلنت بشکند و تحمل آن مشخص شود.
هنگامی که برنامه دقیقتری لازم است، دندانپزشک یک راهنمای اکریلیک (به نام استنت) پیش از جراحی تهیه میکند که دندانپزشک را به جایگاه دقیق ایمپلنت راهنمایی میکند. گاهی دندانپزشک از فکهای بیمار و هر گونه دندان مصنوعی موجود سی تی اسکن میگیرد. سپس جراحی را با نرم افزار CAD/CAM برنامه ریزی میکند. سپس بر اساس سی تی اسکن پس از برنامه ریزی کامپیوتری، استنت با استفاده از استرولیتوگرافی ساخته میشود. استفاده از سی تی اسکن در موارد پیچیده به جراح کمک میکند ساختارهای حیاتی مانند عصب آلوئولار تحتانی و سینوس را شناسایی کرده و از آنها فاصله بگیرد.
