در درمان ارتودنسی، براکتها و سیمها موجب پوسیدگی نمیشوند، اما میتوانند باعث تجمع پلاکهای باکتریایی شوند که بهطور غیرمستقیم موجب پوسیدگی میگردند. پلاکها در اطراف براکتها و سیمها جمع میشوند و اگر بهدرستی تمیز نشوند، با تولید اسیدهای حاصل از تجزیه قندها، مینای دندان را تخریب کرده و به پوسیدگی منجر میشوند. به علاوه، استفاده دشوار از نخ دندان و مسواکزدن ناقص به دلیل وجود براکتها باعث میشود که افراد دچار تجمع پلاک و در نتیجه پوسیدگی شوند. برای جلوگیری از این مشکلات، رعایت بهداشت دهان و دندان با استفاده از مسواکهای مخصوص ارتودنسی، نخ دندان مخصوص، دهانشویههای ضدباکتری و رژیم غذایی مناسب بسیار مهم است. اگر پوسیدگی دندانها در حین درمان ارتودنسی رخ دهد، بسته به شدت آن، میتوان از روشهایی مانند فلورایدتراپی، پرکردن دندان یا حتی درمان ریشه برای ترمیم استفاده کرد.
عنوان | توضیحات |
---|---|
تأثیر ارتودنسی بر پوسیدگی دندان | براکتها و سیمها موجب پوسیدگی نمیشوند، اما میتوانند باعث تجمع پلاکهای باکتریایی و در نتیجه پوسیدگی شوند. |
عوامل مؤثر بر پوسیدگی دندان در ارتودنسی | - سن بیمار - مدت زمان درمان - وضعیت بهداشت دهان قبل از شروع درمان - نوع براکتها |
روشهای جلوگیری از پوسیدگی دندان در ارتودنسی | - استفاده از مسواکهای مخصوص ارتودنسی - استفاده از نخ دندان مخصوص - استفاده از دهانشویههای ضدباکتری - رعایت رژیم غذایی مناسب |
تأثیرات جانبی ارتودنسی | التهاب لثه، فرسایش مینای دندان، لکههای سفید روی دندانها |
تأثیر ارتودنسی بر پوسیدگی دندان
بسیاری از افراد از انجام ارتودنسی خودداری میکنند؛ زیرا نگران این هستند که براکتها و سیمها باعث ایجاد پوسیدگی شوند. در حقیقت، خود این ابزارها باعث ایجاد پوسیدگی نمیشوند؛ اما احتمال ایجاد پلاک و پوسیدگی را افزایش میدهند. بههمیندلیل است که افرادی که ارتودنسی دارند، بیشتر از دیگران دچار پوسیدگی دندان میشوند.
براکتها به دندانها چسبانده میشوند و سیمها از میان آنها عبور میکنند. این ساختارها میتوانند باعث شوند که ذرات غذا و قند بهراحتی در اطراف براکتها و سیمها گیر کنند؛ بنابراین، فرایند تمیزکردن کامل دندانها و لثهها در طول درمان ارتودنسی سختتر میشود.
چالشهای بهداشتی در طول درمان ارتودنسی
همانطور که اشاره شد، براکتها و دیگر ابزارهای ارتودنسی میتوانند تجمع پلاکها را تشدید کنند. برخی از چالشهای بهداشتی که افراد در طول درمان ارتودنسی ممکن است با آنها مواجه شوند، عبارتاند از:
- دشواری در مسواکزدن: براکتها و سیمها بهطور قابلتوجهی فرایند مسواکزدن را دشوارتر میکنند. بخشهایی از دندان که در اطراف براکتها قرار دارند، بهسختی تمیز میشوند و این مناطق میتوانند به محل تجمع پلاکهای باکتریایی تبدیل شوند. در این مرحله استفاده از راهنمای انتخاب مسواک مناسب، بسیار مهم است. استفاده از مسواکهای معمولی ممکن است نتواند بهخوبی این نواحی را تمیز کند و درنتیجه خطر پوسیدگی افزایش پیدا میکند؛
- استفادهنکردن از نخ دندان: نخ دندان یکی از ابزارهای مهم برای تمیزکردن فضای بین دندانی است؛ اما در طول درمان ارتودنسی، استفاده از نخ دندان بهدلیل وجود سیمها و براکتها بسیار دشوار میشود. این مشکل میتواند باعث تجمع پلاکها در فضای بین دندانی شود و خطر پوسیدگی را افزایش دهد. پس لازم است تا با آموزش صحیح نخ دندان کشیدن آشنا شوید.
- تجمع پلاک در نواحی پنهان: براکتها و سیمها میتوانند باعث ایجاد نواحی پنهانی شوند که بهسختی قابلدسترسی و تمیزکردن هستند. این نواحی بهسرعت به محل تجمع پلاکها و باکتریها تبدیل میشوند و اگر بهدرستی تمیز نشوند، میتوانند باعث پوسیدگی دندانها شوند.
چالشهای ذکرشده میتوانند باعث تجمع پلاکهای باکتریایی شوند. پلاک یک لایه نازک و چسبنده از باکتریها و باقیماندههای غذایی است که روی سطح دندانها تشکیل میشود. باکتریهای موجود در پلاکها از قندهای موجود در غذاها تغذیه و اسید تولید میکنند. این اسیدها بهتدریج مینای دندان را تخریب میکنند و سبب شروع پوسیدگی میشوند. بنابراین توجه به روشهای جلوگیری از پوسیدگی دندان به شما در داشتن دندان های سالم، کمک می کند.
اگر بهداشت دهان و دندان خود را در طول درمان ارتودنسی بهدرستی رعایت نکنید، این پلاکها بهسرعت جمع میشوند و میتوانند باعث شروع پوسیدگی در مناطقی شوند که بهطور معمول بهراحتی قابلتمیزکردن نیستند. در نهایت پلاکها میتوانند منجر به مشکلاتی مانند التهاب و ورم لثه، پوسیدگی دندان و حتی بیماری پریودنتال لثهای شوند.
شاید گمان کنید این مشکل بیشتر در براکتهای ثابت فلزی، سرامیکی یا پلاستیکی دیده میشود؛ اما براکتهای متحرک هم میتوانند باعث پوسیدگی شوند. پوسیدگی در صورت درماننکردن میتواند به پالپ دندان نفوذ کند و منجر به عفونت و مشکلات فکی شود. بههمیندلیل، مراقبت دقیق از براکتها و رعایت بهداشت دهان و دندان برای جلوگیری از پوسیدگی بسیار مهم است.
عوامل مؤثر بر پوسیدگی دندان در طول درمان ارتودنسی
عواملی که میتوانند بر خطر پوسیدگی دندانها در طول درمان ارتودنسی تأثیر بگذارند، شامل موارد زیر هستند:
سن بیمار
افراد جوانتر بهدلیل اینکه ممکن است هنوز بهطور کامل بهداشت دهان و دندان خود را رعایت نکنند، ممکن است بیشتر در معرض خطر پوسیدگی دندانها در طول درمان ارتودنسی قرار گیرند. ازطرفدیگر، افراد مسنتر ممکن است تجربه بیشتری در حفظ بهداشت دهان و دندان داشته باشند و بهتر بتوانند از دندانهای خود مراقبت کنند.
مدت زمان درمان ارتودنسی
مدت زمان طولانیتر درمان ارتودنسی میتواند باعث افزایش خطر پوسیدگی شود؛ زیرا هرچه براکتها و سیمها مدت بیشتری روی دندانها قرار داشته باشند، احتمال تجمع پلاکها و باکتریها بیشتر میشود.
وضعیت بهداشت دهان و دندان قبلاز شروع درمان
اگر فردی قبلاز شروع درمان ارتودنسی دارای مشکلات بهداشتی مانند التهاب لثه یا تجمع پلاکهای زیاد باشد، احتمال افزایش خطر پوسیدگی در طول درمان بیشتر است؛ بنابراین، قبلاز شروع درمان ارتودنسی بهتر است تمام مشکلات بهداشتی دهان و دندان برطرف شوند.
نوع براکتهای استفادهشده
نوع براکتهایی که در ارتودنسی استفاده میشوند هم میتواند بر خطر پوسیدگی تأثیر بگذارد؛ بهعنوانمثال، براکتهای فلزی معمولی بیشتر از براکتهای شفاف و سرامیکی نیاز به مراقبت دقیق دارند؛ زیرا سطوح فلزی میتوانند بیشتر باعث تجمع پلاک شوند.
چگونه از پوسیدگی دندان در هنگام داشتن ارتودنسی جلوگیری کنید؟
نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید، این است که خود درمان ارتودنسی، یعنی براکتها و سیمها، باعث پوسیدگی دندانها نمیشوند. پوسیدگی دندان بهدلیل تجمع پلاکهای باکتریایی و تولید اسید است که مینای دندان را تخریب میکند؛ بنابراین، اگر بهداشت دهان و دندان خود را بهدرستی رعایت و از تکنیکهای مناسب تمیزکردن دندانها استفاده کنید، خطر پوسیدگی در طول درمان ارتودنسی بهطور محسوسی کاهش مییابد. در ادامه برخی از روشهای عالی برای حفظ سلامت دهان و دندان آورده شده است:
استفاده از مسواکهای مخصوص ارتودنسی
مسواکهای مخصوص ارتودنسی طراحی شدهاند تا بهراحتی به نواحی اطراف براکتها و سیمها دسترسی پیدا کنند. این مسواکها دارای برسهای نرم و شکل خاصی هستند که میتوانند به تمیزکردن دقیقتر دندانها کمک کنند.
استفاده از نخ دندان مخصوص ارتودنسی
برای تمیزکردن فضای بین دندانی در طول درمان ارتودنسی میتوانید از نخ دندانهای مخصوص ارتودنسی یا ابزارهای مشابهی مانند فلاس تریدر (Floss Threader) استفاده کنید. این ابزارها به شما کمک میکنند تا نخ دندان را بهراحتی از میان سیمها و براکتها عبور دهید و پلاکهای موجود در فضای بین دندانی را تمیز کنید.
استفاده از دهانشویههای ضدباکتری
در طول درمان ارتودنسی از دهانشویه حاوی فلوراید برای تقویت مینای دندان و شستوشوی باقیمانده ذرات غذا و شکر استفاده کنید. دهانشویههای ضدباکتری میتوانند به کاهش تعداد باکتریهای دهانی و جلوگیری از تشکیل پلاکهای باکتریایی کمک کنند. استفاده منظم از دهانشویههای مناسب میتواند یک لایه محافظ اضافی برای دندانها ایجاد کند و خطر پوسیدگی را کاهش دهد.
رعایت رژیم غذایی مناسب
رژیم غذایی مناسب یکی از عوامل کلیدی در حفظ سلامت دهان و دندان است. در طول درمان ارتودنسی باید از مصرف غذاها و نوشیدنیهای حاوی قند زیاد، مانند نوشابهها و شیرینیها خودداری کنید. همچنین، مصرف غذاهایی که به دندانها میچسبند؛ مانند انواع شکلات، بیسکویت، چیپس، تافی و غیره هم میتواند باعث تجمع پلاکها و افزایش خطر پوسیدگی شود. در واقع در هر مرحله بهترین و بدترین خوراکی ها برای دندان به شما در درمان خرابی دندان کمک می کند. از مصرف غذاهای سفت مانند آجیل و یخ در طول درمان ارتودنسی خودداری کنید؛ زیرا مصرف غذاهای نامناسب میتواند به براکتها آسیب برساند و منجر به پوسیدگی دندان شود.
برخی غذاهای نرم مانند میوههای تازه گزینههای مناسبی برای تغذیه در طول درمان ارتودنسی هستند. فراموش نکنید که مسواکزدن بعداز هر وعده غذایی باعث کاهش احتمال گیرکردن ذرات غذا بین دندانها میشود.
مراجعه منظم به دندانپزشک و متخصص ارتودنسی
مراجعه منظم به ارتودنتیست برای بررسی وضعیت دندانها ضروری است. کودکان بهخصوص مستعد پوسیدگی و تغییر رنگ دندان هستند؛ زیرا ممکن است بهدرستی مسواک نزنند یا از نخ دندان استفاده نکنند. دندانپزشک میتواند در هر جلسه وضعیت بهداشت دهان و دندانها را ارزیابی و در صورت لزوم، شما را راهنمایی کند. همچنین در این جلسات میتوان تجمع پلاکهای باکتریایی را بهموقع شناسایی و درمان کرد.
تأثیرات جانبی ارتودنسی بر سلامت دهان و دندان
علاوهبر پوسیدگی دندانها، درمان ارتودنسی میتواند تأثیرات جانبی دیگری هم بر سلامت دهان و دندان داشته باشد. برخی از این تأثیرات عبارتاند از:
التهاب لثه
بسیاری از افراد در طول درمان ارتودنسی دچار التهاب لثه میشوند. این التهاب معمولاً بهدلیل تجمع پلاک در نواحی اطراف براکتها و سیمها ایجاد میشود. با رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان و استفاده از دهانشویههای ضدعفونیکننده میتوانید از التهاب لثه جلوگیری کنید.
فرسایش مینای دندان
در صورت رعایتنکردن بهداشت مناسب، اسیدهای تولیدشده توسط پلاکهای باکتریایی میتوانند بهمرورزمان مینای دندان را فرسوده کنند. این فرسایش میتواند منجر به حساسیت دندانها و در نهایت پوسیدگی شود.
لکههای سفید روی دندانها
یکی از شایعترین مشکلات ناشی از رعایتنکردن بهداشت دهان در حین ارتودنسی، ایجاد لکههای سفید روی دندانها است. این لکهها نشانههای اولیه پوسیدگی هستند و بهدلیل ازدسترفتن مواد معدنی از مینای دندان ایجاد میشوند. با استفاده از محصولات حاوی فلوراید و رعایت دقیق بهداشت دهان میتوانید از ایجاد این لکهها جلوگیری کنید.
آیا میتوان پوسیدگی دندان را هنگام داشتن ارتودنسی درمان کرد؟
بله، پوسیدگی دندان در هنگام داشتن بریس (ارتودنسی ثابت) قابلدرمان است؛ اما درمان آن بهدلیل وجود براکتها و سیمهای ارتودنسی پیچیدهتر میشود. در ادامه به روند درمان پوسیدگی دندان هنگام استفاده از بریس و نکات مهم مرتبط با آن میپردازیم:
تشخیص پوسیدگی
تشخیص پوسیدگی دندانها در طول درمان ارتودنسی بسیار مهم است و باید بهمحض مشاهده علائم اولیه پوسیدگی مانند تغییر رنگ دندانها (لکههای سفید یا قهوهای)، درد یا حساسیت دندانها به سرما و گرما به دندانپزشک مراجعه کنید. متخصص ارتودنسی و دندانپزشک میتوانند با بررسی دقیق وضعیت دندانها و لثهها، پوسیدگیهای احتمالی را شناسایی و برای درمان آن اقدام کنند.
درمان پوسیدگی در حضور بریس
پوسیدگی دندانها حتی در صورت داشتن بریس قابلدرمان است. دندانپزشک میتواند با استفاده از تکنیکها و ابزارهای مناسب، پوسیدگی را بردارد و دندان را ترمیم کند. روش درمان پوسیدگی بستگی به میزان و شدت آن دارد:
- پوسیدگی سطحی: اگر پوسیدگی در مراحل اولیه باشد (لکههای سفید یا پوسیدگی سطحی مینای دندان)، دندانپزشک ممکن است از درمانهای غیرتهاجمی مانند فلورایدتراپی یا استفاده از ژلهای حاوی فلوراید برای تقویت مینای دندان و متوقفکردن روند پوسیدگی استفاده کند؛
- پوسیدگی عمیقتر: اگر پوسیدگی عمق بیشتری پیدا کرده باشد و نیاز به پرکردن دندان باشد، دندانپزشک باید براکتها و سیمهای نزدیک به دندان پوسیده را بهطور موقت بردارد تا به ناحیه پوسیدگی دسترسی پیدا کند. پساز برداشتن پوسیدگی و یا ترمیم دندان شکسته (معمولاً با مواد پرکننده کامپوزیت یا آمالگام)، براکتها مجدداً روی دندان قرار داده میشوند و درمان ارتودنسی ادامه پیدا میکند؛
- پوسیدگی شدید یا نیاز به عصبکشی: در مواردی که پوسیدگی به عصب دندان رسیده و عفونت ایجاد شده باشد، ممکن است درمان ریشه (عصبکشی) لازم باشد. در این صورت، دندانپزشک ابتدا براکتها را از دندان پوسیده برمیدارد، دندان را درمان میکند و پساز اتمام عصبکشی، براکتها را دوباره نصب میکند. این فرایند ممکن است زمانبر باشد؛ اما ضروری است تا از گسترش عفونت و بروز مشکلات جدیتر جلوگیری شود.
چالشهای درمان پوسیدگی با وجود بریس
وجود بریسها میتواند برخی چالشها را در درمان پوسیدگی ایجاد کند. این چالشها شامل موارد زیر هستند:
- دسترسی محدود به نواحی پوسیده: براکتها و سیمها میتوانند دسترسی به نواحی پوسیده را محدود کنند. دندانپزشک ممکن است مجبور شود برای دسترسی به دندان پوسیده، براکتها را بردارد و پساز اتمام درمان، آنها را دوباره نصب کند؛
- بیشترشدن زمان درمان: برداشتن و نصب مجدد براکتها و سیمها ممکن است زمان بیشتری را به فرایند درمان اضافه کند. همچنین در برخی موارد نیاز به مراجعه به هر دو متخصص ارتودنسی و دندانپزشک برای هماهنگی درمان وجود دارد.
نقش متخصص ارتودنسی در پیشگیری از مشکلات دندانی
متخصصان ارتودنسی نقش بسیار مهمی در آموزش بیماران و پیشگیری از مشکلات دندانی در طول درمان دارند. آنها میتوانند به بیماران راهکارهای مناسب را برای تمیزکردن دندانها و براکتها آموزش دهند و توصیههای لازم را در مورد رژیم غذایی و استفاده از محصولات بهداشتی مناسب در اختیار مراجعانشان قرار دهند. همچنین، متخصص ارتودنسی در هر جلسه بررسی میکند که براکتها و سیمها بهدرستی تنظیم شدهاند و هیچ مشکلی برای دندانها و لثهها ایجاد نمیکنند.
نشانههای پوسیدگی دندان
چند علامت وجود دارد که نشاندهنده پوسیدگی دندان هستند:
دنداندرد شدید
درد مداوم در یک یا چند دندان میتواند نشانه پوسیدگی باشد. این درد ممکن است ناگهانی یا هنگام غذاخوردن ظاهر شود و همراه با احساس فشار هنگام جویدن باشد.
حساسیت به غذاهای گرم و سرد
حساسیت طولانیمدت بعداز مصرف غذاهای گرم یا سرد میتواند نشانه پوسیدگی باشد. زمانی که مینای دندان ساییده شود، دنتین (لایه زیرین مینای دندان) در معرض محیط دهان قرار میگیرد. این امر باعث تحریک عصبهای دندان میشود و حساسیت ایجاد میکند.
مطابق نظر سایت riversideortho:
Sensitivity that persists after eating hot or cold food may be a sign of tooth decay. When the tooth’s enamel begins to wear, it can affect the dentin, the hard tissue layer beneath the enamel. Dentin is made up of many microscopic hollow tubes.
حساسیتی که بعد از خوردن غذای سرد یا گرم ادامه می یابد ممکن است نشانه پوسیدگی دندان باشد. هنگامی که مینای دندان شروع به سایش می کند، می تواند عاج، لایه بافت سخت زیر مینا را تحت تاثیر قرار دهد. عاج از بسیاری از لوله های توخالی میکروسکوپی تشکیل شده است.
وجود سوراخ در دندان
وجود حفره یا سوراخ در دندان یکی از علائم آشکار پوسیدگی است. برخی از این حفرهها قابلمشاهده یا لمس نیستند؛ اما ممکن است باعث ایجاد درد یا حساسیت شوند. اگر متوجه وجود سوراخ در دندان خود شدید، باید بهسرعت به دندانپزشک مراجعه کنید.
تغییر رنگ دندان
پوسیدگی دندان ممکن است در ابتدا بهصورت لکههای سفید ظاهر شود. با پیشرفت پوسیدگی، این لکهها ممکن است قهوهای، سیاه یا سفید شوند و معمولاً روی سطح دندان دیده میشوند.
سوالات متداول
- چه علائمی نشاندهنده پوسیدگی دندان هستند؟
دنداندرد، حساسیت به غذاهای گرم و سرد، وجود سوراخ در دندان و تغییر رنگ دندانها از جمله نشانههای رایج پوسیدگی دندان هستند.
- آیا براکتهای متحرک هم باعث پوسیدگی دندان میشوند؟
بله، براکتهای متحرک هم میتوانند باعث پوسیدگی شوند، زیرا در صورت عدم رعایت بهداشت دهان، پلاکها در اطراف آنها تجمع مییابند.
- چه عواملی میتوانند باعث افزایش خطر پوسیدگی دندان در درمان ارتودنسی شوند؟
عواملی چون سن بیمار، مدت زمان درمان، وضعیت بهداشت دهان قبل از شروع درمان، و نوع براکتها میتوانند بر افزایش خطر پوسیدگی تأثیر بگذارند.
- چگونه از پوسیدگی دندان در حین درمان ارتودنسی جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در حین ارتودنسی، باید بهداشت دهان را بهطور دقیق رعایت کرده و از مسواکهای مخصوص ارتودنسی، نخ دندان مخصوص، دهانشویههای ضدباکتری و رژیم غذایی مناسب استفاده کنید.
- آیا ارتودنسی باعث پوسیدگی دندان میشود؟
خیر، خود براکتها و سیمها باعث پوسیدگی نمیشوند، اما میتوانند به تجمع پلاکهای باکتریایی کمک کنند که در صورت عدم تمیز کردن دقیق، موجب پوسیدگی دندانها میشوند.
نظر شما درباره این محتوا چیه؟
میانگین نظرات / 5. تعداد نظردهی: