کورتاژ لثه ای در علم پریودونتولوژی به معنی برداشتن و حذف و تراشیدن دیواره لثه پاکت پریودونتال می باشد. این عمل برای جداسازی بافت نرم دیواره لثه می باشد که حاوی عفونت و میکروب بوده و مانند ایمپلنت دندان نیست
در واقع در کورتاژ بافت گرانولشین یا بافت جوانه ای (granulation tissue) پاکت پریودونتال حذف می شود، پاکت پریودونتال در واقع از دست رفتن اتصالات لثه ای دیواره دندان می باشد و در محل قطع این الیاف (pdl) میکروب های محیط دهان که برای لثه آسیب رسان می باشد، نفوذ می کنند.
بافت گرانولسین معمولا فرمن می باشد و دارای بافت افزایش یافته فیبرو بلستیک و عروق ریز مختلف (خونچکان) و آماسی مزمن می باشد که ممکن است حاوی قطعات کلکولوس یا کلنی های میکروبی می باشد که اگر توده یا کلنی میکروبی وجود داشته باشد باعث می شود شکل پاتولوژیک بافت پایدار باشد و جلوی ترمیم بافت لثه سالم گرفته شود.
در واقع این بافت جوانه ای (گرانولشین) التهابی و متورم توسط سلولهای اپیتلیوم پوشیده می شوند و رشته های بلندی از آن به داخل این محیط آماسی کشیده می شوند. وجود این اپی تلیوم به عنوان سدی مانع چسبیدن فیبرهای (رشته های) جدید در ناحیه می شود.
کلکولوس یا جرم رسوبات سختی است که در اثر تمیز نکردن و پاک نشدن مواد غذایی ، مواد تجزیه میکروبی و مواد حاصل از تجزیه مواد غذایی منیرالیزه شده و معدنی و سخت می شود و توسط جرمگیری حذف می شود. در این روش نیز مواد عفونی و بافتهای غیر زنده از سطح دندان حذف می شود. جرم گیری به طور غیر مستقیم درجات مختلفی از کورتاژ را نیز در بر دارد اما باید توجه داشت که آنها روشهای متفاوتی هستند و به عنوان یک درمان جدا در نظر گرفته می شوند.
انواع کورتاژ لثه
کورتاژ می تواند لثه ای و زیر لثه ای باشد. کوتاژ لثه ای شامل حذف بافت نرم ملتهب و متورم دیواره کناری پاکت پریودونتال است، کورتاژ زیر لثه ای در قسمتهای نزدیک به ریشه و اتصالات لثه ای نزدیک به ریشه انجام می شود (epithelial attachment) و اتصال بافت همبند بر لبه استخوان را جدا می کند.
زمانی که جرم گیری و تسطیع (صاف کردن) سطح ریشه انجام می گیرد درجاتی از کورتاژ به صورت ناخواسته انجام می شود، که کورتاژ غیر عمدی گفته می شود (inadvertent)
هدف از کورتاژ که جدا از عمل جرمگیری می باشد. کاهش عمق پاکت به وسیله افزایش انقباض لثه ای (gingival shrinkage) می باشد که چسبندگی جدید بافت همبند را نیز موجب می گردد. در بعضی موارد کورتاژ هر دو عمل انقباض لثه ای و چسبندگی مجدد بافت همبند را موجب می شود.
